تعیین میزان باقیمانده روی الک در پودرها

روش‌های عمومی آزمایش برای رنگدانه‌ها و رنگیارها   

قسمت 7: تعیین باقیمانده­ی  روی الک - روش آب - روش دستی

1-حوزه

این بخش از ISO 787 یک روش کلی آزمایش را برای تعیین باقیمانده روی الک از نمونه رنگدانه یا رنگیاری که در آب پراکنده شده، مشخص می­کند.

ISO 787-18، روش‌های عمومی آزمایش برای رنگدانه‌ها و رنگیارها - قسمت 18: تعیین باقیمانده روی الک - روش شستشوی مکانیکی، یک روش کلی آزمایش برای تعیین باقی‌مانده روی الک از نمونه رنگدانه یا رنگیار به روش شستشوی مکانیکی را مشخص می‌کند.

برای اکثر رنگدانه ها و رنگیارها، ISO 787-7 و ISO 787-18 معمولاً نتایج متفاوتی را ارائه می دهند، و بنابراین ضروری است که در مشخصات به وضوح بیان شود که کدام روش قرار است استفاده ­شود و در گزارش آزمایش، از کدام روش استفاده شده است.

توجه: روش­های کلی ارائه شده در بخش­های مختلف ISO 787 معمولاً برای هر رنگدانه یا رنگیاری قابل اجراست. بنابراین فقط یک ارجاع متقابل به بخش مناسب ISO 787 باید در استاندارد بین المللی گنجانده شود که مشخصات آن رنگدانه یا رنگیار را ارائه می­دهد، و نشان دهنده هرگونه اصلاح دقیقی است که ممکن است با توجه به خواص ویژه ماده مورد نظر، نیاز باشد. فقط زمانی که روش­های عمومی برای یک ماده خاص قابل اجرا نباشد، باید روش دیگری برای تعیین باقیمانده روی الک مشخص شود.

2- مراجع مرسوم

اسناد ارجاع شده زیر برای استفاده از این سند ضروری هستند. برای مراجع تاریخ­دار، تنها نسخه ارجاع خورده کاربری دارد. برای مراجع بدون تاریخ، آخرین ویرایش سند ارجاع شده (شامل هر گونه اصلاحیه) اعمال می­شود.

ISO 565, Test sieves — Metal wire cloth, perforated metal plate and electroformed sheet — Nominal sizes of

openings

ISO 3262-9:1997, Extenders for paints — Specifications and methods of test — Part 9: Calcined clay

ISO 4793, Laboratory sintered (fritted) filters — Porosity grading, classification and designation

ISO 15528, Paints, varnishes and raw materials for paints and varnishes — Sampling

3- نمونه برداری

همانطور که در ISO 15528 توضیح داده شده است، یک نمونه از ماده مورد آزمایش بردارید.

4-  دستگاه

از دستگاه­های آزمایشگاهی معمولی و ظروف شیشه­ای همراه با موارد زیر استفاده کنید:

4.1-غربال، با اندازه روزن مشبک اسمی بر طبق نیاز، مطابق با الزامات ISO 565.

دهانه مشبک اسمی و قطر غربال مورد استفاده باید در گزارش آزمایش ذکر شود.

اغلب الک هایی با گشادی/ دهانه مشبک اسمی µm 45 استفاده می­شود. توصیه می­شود که روزنه­ های توری غربال به طور دوره­ای با استفاده از میکروسکوپ مورد بررسی قرار گیرد تا مشخص شود که انسداد یا سایش ناخواسته رخ نداده است. اگر روزنه­های توری تحت تاثیر قرار گرفته­اند، غربال را باید از دور خارج کرد.

4.2-برس، برس مویی، ابعاد تقریبی 5 میلی متر ضخامت، 20 میلی متر عرض و 35 میلی متر طول.

4.3-بوته­­ ی سینتر گلس، با درجه تخلخل P 40 (شاخص اندازه منافذ  µm16 تا µm 40) همانطور که در ISO 4793 تعریف شده است، یا بشر ml 50

4.4-آون، با قابلیت تثبیت دما در ºC 105 ± 2.

4.5-ترازو، قادر به توزین تا وزن g 1000   با دقت g 0/1.

4.6-ترازو، قادر به وزنmg  1.

4.7-دسیکاتور، حاوی خشک کننده کارآمد.

4.8-بطری شستشو، حاوی محلول مورد استفاده برای پراکنده کردن بخش مورد آزمایش

5- روش کار

5.1-عمومی

آزمایشات را دوبار تکرار کنید.

2.5-قسمت آزمون

با استفاده از ترازو (4.5)، مقداری از نمونه را در ظرفی با ظرفیت مناسب با دقت g 0/1 وزن کنید تا بقایای کافی روی الک (4.1) بدست آید. به طور کلی، یک بخش آزمایشی از 10 تا g100 لازم است، اما در مورد محصولاتی که باقیمانده بسیار کمی روی الک می­گذارند، باید از بخش آزمایشی بیشتری، تا g 1000 استفاده شود.

5.3-آماده سازی پراکندگی

بخش آزمایش را (به 5.2 مراجعه کنید) در حجم مناسبی از آب (حدود ml 300-600) که در صورت نیاز، حاوی یک عامل پراکنده­ساز مناسب است، پراکنده کنید (اما به پاراگراف های دوم و سوم زیر مراجعه کنید). اگر در بخش مشخصات محصول توصیه شده که معمولاً برای دستیابی به پراکندگی کامل به کمک مکانیکی نیاز است، باید از یک همزن و سر همزن همانطور که در ISO 3262-9:1997، زیر بند 6.3.4 (به پیوست A مراجعه کنید) مشخص شده استفاده شود، و پیشنهاد می­شود که چرخش همزن نباید از (50 ± 500) دور بر دقیقه تجاوز کند. استفاده از همزن مکانیکی باید در گزارش آزمایش ذکر شود.

در صورت توافق طرفین ذینفع، بخش آزمایشی ممکن است مستقیماً بدون پراکندگی قبلی به غربال منتقل شود.

مقدار عامل پراکنده ساز ترجیحاً باید بین % 0/2 و % 0/5 از جرم بخش مورد آزمایش باشد. نوع و مقدار عامل پراکنده­ساز مورد استفاده باید بین طرف­های ذینفع توافق شده و در گزارش آزمایش ذکر شود.

مهم است که پراکندگی رنگدانه یا رنگیار در محیط آبی به طور کامل انجام شود و در طول تست لخته شدن رخ ندهد (به 5.4 مراجعه کنید).

4.5-تعیین

بخش پراکنده را در صورت لزوم چند در قسمت بروی ریخته و  از الک (4.1) عبور دهید. با کمک یک بطری شستشو (4.8) پر از محلول مورد استفاده برای پراکنده کردن بخش آزمایش، بشر را بشویید و تمام محتوی بشر را باز هم روی الک بریزید. قسمت مورد آزمایش را با همان محلول آنقدر بشویید تا مواد شستشوی عبوری از الک شفاف و عاری از جامد پراکنده شوند. در صورتی­که که بخش آزمایشی به سادگی در آب پراکنده شد، می­توان با استفاده از یک آب پاش از آب شیر برای شستشو استفاده کرد.

بسته به توافق قبلی بین طرف‌های ذینفع، یا با اعمال فشار ملایم با استفاده از برس (4.2) آگلومره‌های رنگدانه روی الک را بازکنید یا این گونه آگلومرهها را بدون هیچ تیماری بگذارید بمانند. اگر از برس استفاده می­شود، ذرات چسبیده به برس را روی الک بشویید و باقی مانده روی الک را با آب بشویید تا از عامل پراکنده­ساز پاک شود.

برای جلوگیری از نتایج کاذب آزمایش، ترجیحاً آب باید فیلتر شود.

باقیمانده روی الک را مطابق یکی از روش های انتخابی  زیر تیمار کنید:

الف) باقیمانده را با آب مقطر در یک صافی سینتر گلس که قبلاً گرم و وزن شده است بشویید (4.3). اجازه دهید آب از فیلتر عبور کرده و باقیمانده را در آون (4.4) در دمای (℃ 2 ± 105) به مدت h 1 خشک کنید. اجازه دهید در دسیکاتور (4.7) خنک شود و سپس با دقت mg 1 وزن کنید. برای این توزین ها از ترازوی 4.6 استفاده کنید. جرم باقی مانده را محاسبه کنید.

ب) باقیمانده را با آب مقطر به یک بشر 50 میلی لیتری که قبلاً گرم شده و وزن کرده­اید، منتقل کنید. آب را تبخیر کرده و در آون با دمای ((℃ 2 ± 105) به مدت h 1 خشک کنید. همانطور که در قسمت الف) در بالا توضیح داده شد، ادامه دهید.

اگر نقطه ذوب باقیمانده روی الک کمتر از ℃110 باشد، باید از دمای خشک کردن مناسب تری استفاده شود و این باید در گزارش آزمایش ذکر شود.

اگر نتایج دو تعیین بیش از % 10 از مقدار بزرگتر متفاوت باشد (مگر اینکه اختلاف کمتر از mg 5 باشد)، آزمایش را تکرار کنید (یعنی 5.1 تا 5.4).

5.5-بررسی باقیمانده

باقیمانده را از نظر وجود رنگدانه یا رنگیاری که ناکامل پراکنده شده بررسی کنید و در صورت وجود، کل فرآیند (یعنی 5.1 تا 5.5) را با استفاده از یک عامل پراکنده­ساز جایگزین مورد توافق طرفین، تکرار کنید.

ماهیت هر ماده خارجی در باقیمانده باید گزارش شود.

بیان نتایج:

6.1-محاسبه

باقیمانده روی الک R را که به صورت درصد بر جرم بیان می شود، با استفاده از رابطه زیر محاسبه کنید:

R=100xm1/m0

که در آن

 m0 جرم بخش آزمایشی بر حسب گرم است.

 m1 جرم، بر حسب گرم، باقی مانده است.

میانگین دو تعیین معتبر را محاسبه کرده و نتیجه را به دو رقم معنی دار گزارش دهید. اگر میانگین مقدار زیر % 0/1 است، نتیجه را به عنوان "کمتر از % 0/1" گزارش کنید.

2.6-دقت

 7-گزارش آزمایش

گزارش آزمایش باید حداقل شامل اطلاعات زیر باشد:

الف) نوع و مشخصات محصول مورد آزمایش؛

ب) ارجاع به این استاندارد بین المللی (ISO 787/7)؛

پ) نتیجه آزمایش به نحوی که در بند 6 مشخص شده؛

ت) اندازه روزنه­ی اسمی توری و قطر غربال مورد استفاده؛

ث) جرم هر بخش تحت آزمون؛

ج) روش پراکنده­سازی (2.5) در صورت استفاده و نوع و غلظت عامل پراکنده­ساز و سرعت همزن مکانیکی؛

چ) شرحی بر نوع و شرایط باقیمانده روی الک (4.5)؛

ح) هر گونه انحراف با توافق یا بدون توافق  طرفین از روشی که مشخص شده؛

خ) تاریخ آزمون.

........................................................................................................

شرکت فرایند پودر الوان با بیش از 30 سال سابقه در تولید انواع رنگدانه­ های میکرونیزه صنعتی و برخورداری از تیم کارشناسی مجرب و دانش فنی عمیق در این زمینه، همواره یکی از تامین کنندگان مورد اعتماد صنایع مختلف بوده و مفتخر است مشاوره فنی در خصوص بهترین و اقتصادی تری راه حلهای ممکن را به مشتریان عزیز ارائه نماید.